wladek
Dołączył: 14 Gru 2006
Posty: 49118
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 3 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Polaniec
|
 Wysłany: Pon 13:58, 18 Sty 2016 Temat postu: Wrocław 2016 - Kultura - Nauka |
|
|
-
18.01.2016 -- poniedziałek
Wrocław 2016.
Spotkanie kultur czy krucjata?
Edwin Bendyk
Nie tylko jednak wydarzenia artystyczne wywoływały emocje.
Gorące dyskusje sprowokowało też
przemówienie ministra kultury, prof. Piotra Glińskiego.
Prof. Gliński występował po Rafale Dutkiewiczu, prezydencie Wrocławia,
który w bardzo zgrabnej, wolnej od patosu mowie wytłumaczył,
dlaczego akurat jego miasto doskonale nadaje się do pełnienia misji
Europejskiej Stolicy Kultury. Misji, której hasło przewodnie zamknąć
można w słowach biskupa Bolesława Kominka, inicjatora słynnego listu
Episkopatu Polski do biskupów niemieckich z 1965 roku:
„Europa to przyszłość – nacjonalizmy są wczorajsze”.
Minister kultury wykorzystał inaugurację ESK, by zaprezentować wizję
Europy i europejskiej kultury. Zdaniem prof. Glińskiego kluczem
do Europy, europejskiej tożsamości i europejskich wartości, o których
zbyt łatwo i chętnie zapominamy, jest chrześcijaństwo.
To ono, z cnotą samoograniczenia, stoi u podstaw takich wartości jak
solidarność. Beztroscy bywalcy kawiarni Paryża, Kolonii czy
Warszawy często zapominają o solidarności z tymi, którzy jej potrzebują.
To zarówno mieszkańcy Europy, wykluczeni ze wspólnoty ze względu
na brak sprawiedliwości społecznej, jak i Europejczycy z Ukrainy,
ginący każdego dnia w trwającej na Wschodzie wojnie.
Polityczne zakończenie wystąpienia o sprawnie działającej w Polsce
demokracji wywołało głośne protesty z sali. Jednak to nie polityczna
końcówka, a merytoryczna część przemówienia zbulwersowała wielu
uczestników ceremonii. Dlaczego? Przecież prof. Gliński nie powiedział
niczego zaskakującego, w zasadzie powtórzył tezy programu swojej
polityki kulturalnej. Tyle tylko, że w kontekście inauguracji Europejskiej
Stolicy Kultury tezy te zabrzmiały jak wezwanie do rechrystianizacyjnej
krucjaty w imię wartości, którą Europa jakoby zatraciła i nie potrafi bronić.
Oczywiście, nie sposób mówić o Europie bez odniesienia do
chrześcijaństwa, ale odniesienie to musi być pełne i wielowymiarowe.
Współczesna Europa była kształtowana zarówno przez samo
chrześcijaństwo, jak i ciągły spór z instytucjami religijnymi i samą religią.
Jego efektem jest najważniejsze osiągnięcie Europy, sekularyzacja,
czyli uwolnienie polityki i kultury od bezpośredniego wpływu religii.
W efekcie mogła powstać wolna sfera publiczna, umożliwiająca współżycie
różnych kultur i wyznań w ramach idei obywatelskości i narodu
politycznego.
Te idee nie powstałyby z kolei bez odniesień do antyku, do myśli greckiej,
odkrytej ponownie dla Europy przez Arabów, i bez odniesień do Rzymu.
Najważniejsze, oryginalne europejskie innowacje o uniwersalnej sile,
jak choćby nowoczesna nauka, powstały w wyniku brutalnego często
procesu emancypacji spod religijnej kurateli, by wspomnieć los
Giordano Bruno i kłopoty Galileusza. Nie ma współczesnej Europy bez
oświecenia, bo to ono właśnie i kantowskie wezwanie „Sapere aude!”
dało współczesną liberalną demokrację opartą na zasadach wolności,
równości i braterstwa. Ale Europa to też rasizm, nacjonalizm,
imperializm, zagłada Indian i Holocaust.
Te wszystkie elementy europejskiej tożsamości decydują o złożoności
europejskiej kultury, a także o odpowiedzialności i zobowiązaniach
Europy wobec reszty świata. Wiedzą o tym bywalcy paryskich kawiarni
i dlatego wielu z nich padło ofiarą dżihadystycznego zamachu 13 listopada
ubiegłego roku. Kawiarnia, wynalazek, który spopularyzował się po
zwycięstwie Jana III Sobieskiego pod Wiedniem, jest kwintesencją
europejskiej kultury. W kawiarniach rodziły się rewolucje, w kawiarniach
powstawała wielka europejska literatura i wielka nauka
(wystarczy wspomnieć, gdzie spotykali się lwowscy matematycy).
Po 13 listopada Francuzi zamiast ruszyć na antymuzułmańską krucjatę
uznali, że o wiele ważniejsze jest uwolnienie się od lęku przed
terrorystami, odzyskanie „joie de vivre” i powrót do kawiarni.
Kto szydzi z kawiarnianego stylu życia, nie rozumie europejskości.
Wrocław 2016 to wielka szansa – Europa znajduje się w kryzysie,
a jednym z jego wymiarów jest kwestia europejskiej tożsamości.
Wrocław jako Europejska Stolica Kultury może i powinien stać się
ważnym miejscem debaty, a nawet sporu o europejskość, kulturę
i jej przyszłość. Niezależnie więc od emocji, jakie wywołało wystąpienie
prof. Glińskiego, dobrze, że zostało wygłoszone podczas inauguracji ESK.
Razem z przemówieniem prezydenta Dutkiewicza określiło prawdziwą
stawkę tego, co się będzie we Wrocławiu działo w 2016 r.
Bo choć nie wiemy, jakie będzie to miało znaczenie dla samej Europy,
na pewno będzie niezwykle ważne dla nas i naszego w Europie i świecie miejsca.
--
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez wladek dnia Pon 14:02, 18 Sty 2016, w całości zmieniany 1 raz
|
|
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Galerie
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
