SZACHY

wladek

----
8 grudnia spotkanie z Andrzejem Modzelanem

[link widoczny dla zalogowanych]

---
„Niektórym rodzicom często wydaje się, że z uwagi na poświęcony czas i nakłady finansowe, udzielają dziecku kredytu – jak w banku. Najlepiej krótkoterminowego i w dodatku na wysoki procent. Jeżeli termin spłaty kolejnej raty – zwycięstwa i medale dziecka – opóźnia się, odczuwają głęboki dyskomfort psychiczny, czy wręcz frustrację, czego wyrazem są postawy dalekie od właściwych. Tak jak osoby uzależnione nie widzą swojego uzależnienia, tak toksyczni rodzice nie przyjmują do wiadomości negatywnych skutków swoich działań. Zasada „mnie to nie dotyczy” ma wielu wyznawców.

Realizowanie własnych, często niespełnionych ambicji poprzez osiągnięcia dziecka, jest bardzo typowe i leży u podstaw piramidy szachowej edukacji. Proponuję obejrzeć film pt. „Szachowe dzieciństwo” (ang. „Searching for Bobby Fischer”) z 1993 roku. Obraz jest adaptacją książki Freda Waitzkina, opisującej dzieciństwo jego syna Josha. Chłopiec ogarnięty pasją do szachów osiąga coraz większe sukcesy, z którymi ojciec identyfikuje się w stopniu najwyższym. W rozmowie z nauczycielką syna ze szkoły kategorycznie stwierdza, że ani on, ani ona nigdy nie byli i nie będą tak dobrzy w czymkolwiek – jak jest Josh w szachach.

Rozpierająca duma połączona z niepohamowaną ambicją jest mieszanką bardzo wybuchową. Niestety, odłamki ranią najczęściej głównych bohaterów tego spektaklu – dzieci. Mam nadzieję, że niejeden rodzic, który odnajdzie swoje zachowania w tych bolesnych słowach, zmieni swoje podejście do szachowych osiągnięć swojej pociechy i nabierze nieco więcej dystansu. Ku chwale życia
rodzinnego”.

To fragment wywiadu z Andrzejem Modzelanem, który ukaże się w najbliższym numerze czasopisma PZSzach – „MAT”. Serdecznie zapraszamy wszystkich zawodników i ich rodziców na spotkanie z autorem tych słów – 8 grudnia 2012 o godz. 10.00.

Spotkanie odbędzie się na Dobrej Nadziei 11d.
W sprawie kosztów i rezerwacji miejsc proszę kontaktować się z Stanisławem Dixa tel. 602718506, email [link widoczny dla zalogowanych]. Wszystkich chętnych serdecznie zapraszam Stanisław Dixa.
-----

wladek

--
Poznaj matowanie pionem!

Szescio-chodowka z rozwiazaniem

Diagram --- 1
Mat w 6 posunieciach -- #6 --- 1. Wd1! -- super

---- 1. Wd1! ----- Ke6

--- 2. d5+ ------ Kxd5

---- 3. d4 ------- Ke6

---- 4. d5+ ----- Kxd5

---- 5. d4 ------- Ke6

---- 6. d5 ( + ) mat! --- --- diagram -- 2

--2
Diagram --- 2
Pozycja finalowa ---- mat pionem
--
W zadaniach wielochodowych nalezy pokazywac pozycje koncowe ( matowe )
na diagramach szachowych .... reklama szachow , edukacja szachistow!
---

wladek

--
Grzegorz Mazur bedzie startowal w samomatach i pomocnikach

Aleksander Mista w wielochodowkach
Piotr Murdzia --- w Samomatach
Kacper Piorun - w Studiach
Piotr Gorski -- w trzychodowkach

Konkurs Rozwiazywania zadan szachowych
Konkurs ukladania zadan szachowych

XI Warsaw Chess Solving Grand Prix/ VI "Ural`s Problemist" Cup

Hotel Groman, Al. Krakowska 76 2012-11-23/2012-11-25

Lista startowa --- 33 chetnych ....

[link widoczny dla zalogowanych]

-------------------
XI Międzynarodowe Grand Prix Warszawy w rozwiązywaniu zadań szachowych
Hotel Groman, Al. Krakowska 76 --- 2012-11-23/2012-11-25

Turnieje i Sędziowie
XI Międzynarodowe Grand Prix Warszawy: GM Vasyl Dyachuk

VI Puchar "Uralskiego Problemisty" : GM Andrey Selivanov

Quick Show i Solving Show: GM Waldemar Tura

Rankingi i tytuły zawodników wg listy PCCC z 01.07.2012

Tempo gry: WSCC
Arbiter: FA Ryszard Królikowski
---------
Matowanie na Diagramie

43 - P1252700
Autorzy : Werner Speckmann i Carl Schrader
7950 Die Schwalbe 11-12/1950
--------------------

Biale matuja w 6 posunieciach -- #6

Rozwiazanie jest proste -- Widac to na diagramie nr.2

---------- Siatka matowa ---

Goniec matuje na polu _ g2

1. Gf1! - Ke4 - 2. Kg4 - Kd5
3. Kf5 --- Kc6 - 4. Ke6 - Kb7
5. Kd7 - Ka8 - 7. Gg2 - mat ---- diagram --- 2

---------

wladek

-
- SZACHOWE NUTY

[link widoczny dla zalogowanych]

Stowarzyszenie Przyjaciół Gminy Deszczno rozpoczęło projekt
-- Szachy z muzyką dla najmłodszych -- nauka gry w szachy w ramach realizacji zadania publicznego upowszechniania kultury fizycznej, sportu i turystyki na terenie Gminy Deszczno. Projekt prowadzony jest w formie zajęć w klasach ’’zerowych” w szkołach w Boleminie, Ciecierzycach, Ulimiu oraz w szkole i przedszkolu w Deszcznie. Jest to nowatorski cykl zajęć polegający na połączeniu nauki gry w szachy z rytmiką, i muzyką. Zajęcia prowadzi wykwalifikowany pedagog- Aleksandra Modzelan, która fenomen szachów harmonijnie połączyła, jako dyscyplinę sportową z elementami sztuki rozwijając u dzieci aktywność twórczą i intelektualną jednocześnie.

Dzieci uczące się grać w szachy dostrzegają w nich przede wszystkim rozrywkę nie zdając sobie sprawy, że doskonalą swoje umysły. Bowiem od dawna wiadomo, że szachy odgrywają istotną rolę w nabywaniu i kształtowaniu wielu umiejętności wykorzystywanych przez człowieka w ciągu całego życia. Biorąc pod uwagę najnowsze badani a dotyczące wpływu gry w szachy na rozwój dziecka stwierdzono, że szachy m. innymi: uczą logicznego myślenia, rozwijają zainteresowania, wyzwalają i pobudzają aktywność twórcza, kształtują pamięć i uwagę, doskonalą myślenie logiczno- wyobrażeniowe, rozwijają pozytywne sfery osobowości, uczą konsekwencji i wytrwałości w działaniu. Pilotażowaniem projektu „Szachy z muzyką dla najmłodszych” współfinansowanego z budżetu gminy Deszczno, jak również jego inicjatorką jest Renata Ostrzeniewska z SPGD.

--

wladek

-------
Poznaj siatki matowe -- w zadaniach seryjnych!

1 - P1181294
Autor : Josif M. Kricheli -- arcymistrz kompozycji szachowej ( Gruzja )
15 Chess in Australia 05/1979
---------

Seryjny pomocnik w 9 posunieciach --- ser.H#9

Rozwiazanie

1. d1=W! - 2. g1=G - 3. Ge3 - 4. Gc1 --- diagram --- 2
5. Wd2 -- 6. Wa2 - 7. d2 -- 8. d1=S
9. Sb2 -- Wxc1 - mat --- diagtam ---- 3

---------- po 4 ruchach ------ ------ ---> siatka matowa ---- 9. Sb2 --- Wxc1 - mat

_3

---- diagram --- 2
---- Pozycja po 4 posunieciach ----- ---- ---- pozycja koncowa --- 9. Wxc1 mat
1. d1=W - 2. g1=G - 3. Ge3 - 4. Gc1 - 5. Wd2 - 6. Wa2 - 7. d2 - 8. d1=S - 9. Sb2 -- Wxc1 mat

Trzy slabe promocje -- Wieza - Goniec - Skoczek

Czarne pomagaja bialym w zamatowaniu czarnego Krola.
Tylko promocja -- Wiezy - Gonca i Skoczka -- prowadzi do celu

[link widoczny dla zalogowanych]

--------

wladek

----

Zobacz!
-- Matowanie na Diagramie

Autor : W. Woronin
----------

Biale matuja w 3 posunieciach --- #3

Rozwiazanie ponizej -- na diagramie!

-------

3. Wxf5 - mat

---
[link widoczny dla zalogowanych]

---

Paul Morphy

Biale matuja w - 2 posunieciach --- #2

1. Wa6 - bxa6 - 2. b7 - mat
--

wladek

---
Mozna zamatowac na kilka sposobow -- na stronie [link widoczny dla zalogowanych]

Nauka matowania ---

autor : Wladek -- 2010

Mat w 2 posunieciach ---- #2 ---- 4 Rozwiazan

Rozwiazania

1. Hd4+ -- Kf3 -- 2. Wf2 -- mat ; 1. ... Kg5 -- 2. Hh4 -- mat
----
1. Sd6+ -- Kg5 -- 2. Se4 -- mat ; 1. ... Ke5 -- 2. Ha1 -- mat ; 1. ... Ke3 - 2. We2 -- mat
----
1. Sg3+ - Kxg3 - 2. Hg1 -- mat ; 1. ... Ke3 -- 2. Hd2 -- mat ; 1. ... Kg5 - 2. Se4 - mat
------
1. He1! -- Kf3 -- 2. Sh6 -- mat ; 1. ... Kg4 -- 2. Hg3 -- mat ; 1. ... Kg5 - 2. Hh4 -- mat
----
Zadanie -- matowanie na ---> diagramie

---

wladek

---

Konkurs Polskiego Zwiazku Szachowego

[link widoczny dla zalogowanych]

_____2

Pomocnik w 3 pos. -- h#3 --- ----- mat w 1 posunieciu! --- pos.

Konkurs nie jest latwy...
Nr.1 > Pomocnik

1. Hh7 --- Kg3
2. Kg7 --- Kf4
3. Kh6 --- Hg5 --mat --- diagram -- 3
Ladne zadanie.
--------------------------

3_4

Siatka matowa "pomocnika" ------------ siatka matowa " mat w 1 posunieciu"

Koncowe pozycje w Samomatach i Pomocnikach trzeba
pokazywac na diagramach , jesli chcemy miec nastepcow GM Piotra Murdzie.

Uwagi o silnikach sa nie na miejscu...
Polski Zwiazek Szachowy powinien zabiegac by szachisci uzywali silnikow.
--------

wladek

-
2012_12 Magazyn Szachista

Od redakcji

Podobnie, jak przed rokiem, start młodzieży w MŚ do 8, 190, 12, 14, 16 i 18 lat, w Mariborze, nie przyniósł nam sukcesów. Jedyny medal, na szczęście złoty, zdobył Dariusz Świercz, który w ogóle nie powinien tam startować. To mogło zwichnąć dobrze zapowiadającą się karierę naszego mistrza. Jest przyjęte w świecie szachowym, że zdobycie mistrzostwa świata do 20 lat, formalnie trzeciego tytułu w hierarchii światowej, po MŚ mężczyzn i kobiet (niektórzy twierdzą, że to drugi tytuł i też mają sporo racji!), absolutnie kończy występy w kategorii juniorów, niezależnie od wieku. W szachach tradycja i zwyczaje są niezwykle ważne i powinny być respektowane!

Po występie Mariborze już wiadomo, że Związek dobrze ocenił poziom gry naszych reprezentantów i zdawał sobie sprawę z faktu, że nikt inny nie ma szans nawiązania walki o jakiekolwiek medale. Naturalnie można było jeszcze liczyć na dwóch złotych medalistów z ME w Pradze Kacpra Drozdowskiego i Jana Krzysztofa Dudy, którzy doskonale grali w MŚ do 18 lat i byli w Mariborze o krok od podium. To wszystko, co obecnie posiadamy. Naturalnie można jeszcze wymienić nieźle grających: Ewę Harazińską, Mariolę Woźniak i Radosława Gajka, ale tylko pod kątem wejścia do pierwszej dziesiątki. Do medali było daleko.

Cóż dodać. Poziom zawodników odpowiada poziomowi szkolenia, a z tym łagodnie mówiąc nie jest najlepiej. Wszystko zaczyna się od kursów instruktorów prowadzonych przeważnie przez osoby nie mające odpowiedniej kategorii szachowej i nie czujące wyczynowych szachów na światowym poziomie. Z kolei, nasi trenerzy w ogóle nie mają seminariów, które obecnie organizuje cały świat, rzadko cokolwiek publikują i marnie orientują się w problemach współczesnych szachów.

Kolejny wielki sukces zanotowali nasi specjaliści rozwiązywania zadań szachowych, którzy z dalekiej Japonii przywieźli trzy medale, w tym dwa złote. Po raz szósty na najwyższym podium stanął Piotr Murdzia.
Chapeau bas!

Drużynowe MP nie przyniosły niespodzianek. Cztery najlepsze zespoły: „Polonia“ Warszawa, „HeMaN“ Szopienice, „Stilon“ Gorzów Wlkp. i „Polonia“ Wrocław uplasowały się w tej samej kolejności, co w ubiegłym roku, chociaż w gruncie rzeczy kolejność dwóch pierwszych miejsc powinna być odwrotna. Rozgrywki pokazały, nie pierwszy już raz, że trzeba grać do ostatniej rundy i do ostatniej partii.

Pojawił się też kolejny Młody Szachista, w którym omawiane są problematyka pozycyjnej wartości figur oraz zasady gry pionkami, wraz z pojęciami słabych pół i tzw. słabej promocji. Podkreślona jest też odpowiedzialność posunięcia pionkiem, którego nie można cofnąć, a co za tym idzie, nie da się poprawić ewentualnego błędu.
-----

wladek

--
Matowanie na -- Diagramie

3 - P1175766
Autor : Werner Speckmann
Westfälische Landeszeitung 1937
-----------

Biale matuja w 4 posunieciach -- #4

Rozwiazanie

------------

Mat po 4 posunieciach --- 4. Kf7 - mat

Jeden ze sposobow edukacji szachowej i reklamy szachow....
Polecam to Polskim Trenerom i szkoleniowcom.
--

wladek

----------
Andrzej Modzelan (Mistrz Fide): felietony szachowe – czyli kilka słów do rodziców i opiekunów na temat tego na co
warto zwracać uwagę w zagadnieniach szachowej rywalizacji
1
Andrzej Modzelan (Mistrz Fide): felietony szachowe –
czyli kilka słów do rodziców i opiekunów na temat tego na co
warto zwracać uwagę w zagadnieniach szachowej rywalizacji
Poniżej zaprezentowano następujące felietony: podstawiłem figurę, magia hetmana, odrobić lekcje, dekalog
młodego szachisty, cztery filary szachowego mistrzostwa oraz kapcie dla rodziców. Pierwsze dwa są bardziej
szachowe, zaś pozostałe obejmują ważną tematykę związaną z właściwym podejściem do szachów (oraz
rywalizacji). Z poniższym materiałem powinni zapoznać się wszyscy rodzice (przede wszystkim ci, którzy nie
mieli wcześniej styczności ze światem szachów), ponieważ dają one solidne podstawy ku uświadomieniu sobie
oraz zrozumieniu tego, że szachy mogą posiadać wartość rozwojową jak i mogą być powodem do przeżywania
radości i szczęścia! Niemniej konieczne są ku temu solidne podstawy na których wszystko będzie się trzymać!
Wszystkie felietony pochodzą ze strony [link widoczny dla zalogowanych]
Podstawiłem figurę
Któż z nas nie wypowiadał tych magicznych słów, tłumacząc niezasłużone porażki? Ośmielę się
zaryzykować twierdzenie, że nie ma takich szachistów i nie będzie. O ile ukształtowany zawodnik, bazując na
zdobytym doświadczeniu, potrafi wyjść obronną ręką z niejednej turniejowej opresji, o tyle grające dzieci oczekują
i wymagają pomocy osób dorosłych, zwłaszcza trenerów. Pomocy mądrej i obiektywnej, krytyki konstruktywnej –
owocującej wnioskami na dalsze partie i zawody. Tymczasem jakże często w kuluarach turniejowych sal usłyszeć
można podniesione głosy, dostrzec pełną emocji gestykulację i to natarczywe pytanie – jak mogłeś podstawić
figurę? Wymieniony przeze mnie zespół objawów choroby trenera szachowego jest tak powszechny jak grypa.
Przyznaję, sam niejednokrotnie im ulegałem – z czego dumny nie jestem. Z biegiem lat człowiek jednak
łagodnieje, nabiera dystansu do rzeczywistości, co pozwala mu na większy obiektywizm w swych sądach. Nie jest
żadną tajemnicą, iż warsztat szkoleniowca kształtuje się na przestrzeni wielu lat i szereg zachowań, sytuacji,
z biegiem czasu oceniamy z zupełnie innej perspektywy.
Tak jak nie znamy smaku nowej potrawy przed jej degustacją – tak nie oceniajmy jakości gry naszych
pociech przed merytoryczną analizą na szachownicy. Jeżeli młody człowiek rozegrał dobrą partię, zawarł w niej
wiele twórczych pomysłów, oryginalnych idei – to nie należy osądzać go negatywnie, tj. z punktu widzenia
osiągniętego wyniku. Przeoczenia i błędy są udziałem nas wszystkich, skąd więc przekonanie, że nasz uczeń będzie
od nich wolny? Starajmy się pielęgnować w nim jego indywidualizm, własne – często różne od naszego –
postrzeganie królewskiej gry. „Czy zastanawialiście się kiedyś nad tym, że słowo edukować pochodzi od
łacińskiego educere, co dokładnie oznacza: wyciągać z wnętrza? Czy pomyśleliście, że prawdziwy geniusz
nauczyciela nie polega na tym, by dodawać dziecku to, czego mu brakuje, ale by odkryć to, co każdy malec ma
w sobie już od urodzenia, i wyciągnąć to na światło dzienne?”(J.L.M.Descalzo, Dlaczego warto żyć, Kraków 2000,
s.55-56). Parafrazując słowa hiszpańskiego pisarza: pozwólmy dzieciom kroczyć przez świat szachów drogą ich
własnych predyspozycji, odkrywajmy w nich twórczy potencjał i wspierajmy swą mądrością i doświadczeniem.
Nie zamykajmy inwencji i pomysłowości młodych umysłów w sztywne ramy portretu mistrza własnego autorstwa.
Te oczywiste prawdy wcale nie jest łatwo stosować w codziennym, szachowym życiu. Pamiętam, jak
ponad dwa lata temu, opisując etapy myślenia dziecka ubolewałem, że jeden z moich podopiecznych – 10 letni
Mateusz – zamiast wygrać w porywającym stylu, nie mógł oprzeć się pokusie odbicia „starego” pionka.
Załamywałem ręce w przekonaniu, że ów młody człowiek zawsze będzie przedkładał małe, ale pewne korzyści,
nad ryzykowne komplikacje. Nawet nie zdawałem sobie sprawy w jakim błędzie byłem.
Andrzej Modzelan (Mistrz Fide): felietony szachowe – czyli kilka słów do rodziców i opiekunów na temat tego na co
warto zwracać uwagę w zagadnieniach szachowej rywalizacji
2
Cóż jeszcze mogę powiedzieć – mój zachwyt dalece przekraczał granice przyzwoitości. I tylko jedna myśl
nie dawała mi spokoju: jak niewielu rzeczy na tym świecie może być człowiek pewien.
„Opowiadają, że pewien mały chłopczyk, mieszkający w pobliżu wielkiej pracowni rzeźbiarskiej, wszedł
pewnego dnia do studia rzeźbiarza i ujrzał tam gigantyczny blok kamienia. Kiedy zaś wrócił tam dwa miesiące
później, zobaczył w miejsce kamienia przepiękny posąg konia. I, zwracając się do rzeźbiarza, zapytał: skąd
wiedziałeś, że wewnątrz tego kamienia był (ukryty) koń?” (Tamże, s.55)
A skąd ja miałem wiedzieć, że wewnątrz „Bronka” była rogata dusza?
Magia hetmana
Tym razem tematem mojego spotkania z Państwem będzie najsilniejsza figura szachowa - hetman. Któż
z nas nie darzy szczególną estymą tego największego, obok króla, drewnianego rycerza? Bohatera niezliczonej
ilości przepięknych kombinacji, czy też powodu bezgranicznego smutku – po jego utracie? Nie dziwmy się więc
dzieciom, że już w bardzo wczesnym stadium gry wprowadzają do walki swoją „królową”. A właśnie! Hetman czy
królowa? Proponuję przyjąć zasadę, że obie formy są poprawne. Do wyobraźni „maluchów” nawet bardziej
przemawia królowa, stąd nie walczmy zaciekle o hetmana. Zresztą, nawet w książce Anatolija Karpowa
(„W krainie szachów”), również uznano tę terminologię za poprawną. Skoro kłopoty związane z nazewnictwem
mamy już za sobą, proponuję przejść do kwestii zasadniczej:
Jak przekonać początkujących szachistów, że nie należy zbyt szybko wprowadzać hetmana do gry?
Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej, gdy nasi uczniowie znają już zasady gry i posiadają „praktykę
domową”. Mam na myśli towarzyskie partie, grane z rodzicami bądź dziadkami, w których to zazwyczaj dość
szybko dochodzi do uaktywnienia królowej. Cóż, nasze działania winny iść w dwóch kierunkach: poglądowym
i merytorycznym. Wyjaśniam. Wielu trenerów i instruktorów porównuje partię szachów do rycerskiej bitwy.
Znakomicie, stąd tylko krok do prostej zależności. Hetman swą mocą przypomina zbrojnego rycerza, a jak
wiadomo jazda ciężka wkracza do walki nieco później. Dlaczego? To proste – przeciwnik mógł urządzić zasadzkę
w postaci wykopanych dołów. Jakże wtedy rycerz odziany w ciężką zbroję zdoła wydostać się na bitewne pole? To
wyjaśnienie jednak nie wystarczy. Należy poprzeć je konkretnym przykładem. Ja znalazłem takowy w książce
Nicolasa Giffarda – „Szachy: lekcje z mistrzem”. Na stronach 106-111 zamieszczono dwie partie z komentarzami,
w których to jeden z młodych zawodników prezentuje manierę szybkiego wprowadzenia hetmana do gry.
Przyznaję, podkoloryzowałem trochę autorski komentarz:
W pewnej szkole, być może właśnie w naszej, uczono gry w szachy. Dwaj chłopcy – Zdzisio i Rysio chodzili
do jednej klasy. Zdzisio był prymusem, Rysio natomiast uczył się bardzo słabo. Podobnie było i w szachach.
Pewnego dnia Pani rozchorowała się i cała klasa poszła do świetlicy. Po licznych namowach nasi bohaterowie
zasiedli do szachownicy:
ZDZISIO – RYSIO

1. e4 (Pan od szachów kazał zajmować centrum!) g5 (Co mi tam centrum. Skoro już muszę grać, będę to robił po
swojemu) 2. Sf3 (Rozwijać lekkie figury i dążyć do roszady - oto przykazania debiutowej gry) g4 (Dawaj konia)
3. d4 (Słaby ten Rysio - oddaje środek szachownicy) g:f3 (Koń jaki jest, każdy widzi. Nie taki ten Zdzisio straszny,
jak go malują) 4.H:f3 (Nic to, stratę skoczka odrobić na pewno jeszcze zdołam) c6 (Wypuszczę hetmana do boju,
on szybko rozstrzygnie losy pojedynku) 5.Gg5 (Jak Rysio pchnie piona „e”, to pozbawię go hetmana!) Ha5+ 6.c3
(Wzmocnię centrum...) H:g5 (Już dwie figury zabrałem Zdzisiowi, oj za co on te piątki zbiera?) 7.

h4 (Spróbuję
atakować jak Rysio, może tak będzie lepiej?) Hc1+ 8.Ke2 (Zapłakany Zdzisio popełnia kolejne błędy) H:b2+ 9.Sd2
Andrzej Modzelan (Mistrz Fide): felietony szachowe – czyli kilka słów do rodziców i opiekunów na temat tego na co
warto zwracać uwagę w zagadnieniach szachowej rywalizacji
3
H:a1… i w tym momencie rozległ się dzwonek na przerwę i po obu chłopców przyszły mamy. W drodze do domu
Rysio, pomimo otrzymania tego dnia jedynki z matematyki, tryskał świetnym humorem. Wprost przeciwnie
Zdzisio – szóstka z rachunków nie mogła poprawić mu nastroju. Najgorsze w tym wszystkim było jednak to, że
nasz prymus nie wiedział dlaczego przegrał, przecież wykonywał wszystko zgodnie ze wskazówkami nauczyciela.
Z tego wszystkiego stracił apetyt, a i wieczorna bajka niezbyt go interesowała. Dopiero wieczorem Zdzisiu
doczytał w podręczniku, że oprócz centrum i rozwoju lekkich figur, należ zwracać uwagę na groźby przeciwnika.
A to ci dopiero! Właśnie o tym niestety, zapomniałem. Trudno, pomyślał – jutro się Ryśkowi zrewanżuję.
Następnego dnia rzeczywiście doszło ponownie do rozgrywki między chłopcami.
ZDZISIO - RYSIO
1.d4 c6 (Tym razem od razu uwolnię królową i jeszcze szybciej pokonam rywala) 2.e4 Ha5+ 3.Sc3 (Rozwijam
skoczka, bronię się przed szachem i wzmacniam centrum – to musi być dobre posunięcie) b5 (W pierwszej partii
wygrałem skoczka dzięki pionkowi „g”, może pion „b” okaże się równie szczęśliwy?) 4.Sf3 b4 5.Se2! (A już
chciałem rozwinąć gońca na „c4”. Całe szczęście, że dostrzegłem groźbę Rysia utraty konia na „c3”) b3+
(Świetnie, dałem mu szacha, pomyślał Rysio) 6.Gd2 (Rozwinę kolejną figurę) Hh5 (Co z tym Zdziśkiem, wszystko
widzi. Nie udało mi się wygrać niczego na hetmańskim skrzydle, może powiedzie mi się na królewskim?) 7.a:b3
(I car się po kopiejkę schyli, pomyślał Zdzisław) Sf6 (Oj, może też coś rozwinąć?) 8.Sg3 (Obronię pionka „e4”
i otworzę drzwi gońcowi z „f1”) Hg6 (Dawaj piona) 9.Gd3 (Rozwój figury, połączony z obroną pieszki „e4”
i groźbą „e4-e5”, z wygraniem skoczka – oto ruch!) Hg4 10.h3 He6 11.0-0
Oto skutki gry samym hetmanem. Białe dysponują wspaniałym rozwojem, zroszowanym królem i silną
falangą pionową w centrum, która już wkrótce da znać o sobie. Czarne natomiast traciły czas na ruchy swojej
królowej, zamiast harmonijnie rozwijać figury swojej armii. Na efekty takiej gry nie trzeba będzie długo czekać.
11...d6 12.e5 (W białym pionku wielka siła, do ataku, marsz przed siebie – jeśli wam ojczyzna miła!) d:e5 13.d:e5
Sd5 (Choć skoczka postawię w centrum, pomyślał Ryszard) 14.Gf5 (Goniec do gardła hetmanowi sięga...) Hh6
15.G:h6… i w ten właśnie sposób kończy się gra samą królową. Co prawda ponownie dzwonek przerwał ten
nierówny pojedynek, jednakże jego losy zdają się być przesądzone.
Jeden rycerz, bodaj najsilniejszy – wojny nie wygra. Warto tę regułę zapamiętać!
Odrobić lekcje
Prowadząc zajęcia szachowe z młodymi ludźmi, zdarza mi się odejść nieco od realizacji zaplanowanych
treści i poruszyć tematykę o bardziej ogólnym charakterze. W zaciszu domowych pieleszy obwiniam się później,
że nie zrealizowałem tego czy innego zagadnienia: czy słusznie? Powszechnie ceniony i uznany pisarz, dziennikarz
i ksiądz Jose Luis Martin Descalzo, w jednym ze swoich opowiadań pt. „Skarpetki”, opisuje zdumienie pewnej
kobiety, która odkrywa przykrą dla siebie prawdę – jak mało zdołała nauczyć własne dzieci.
„Kiedy chciała sprawdzić, co pozostało z tych wszystkich dobrych rad, stwierdziła, że jej córeczki nie
pamiętają ani jednego ze zdań, które miały być dla nich ważne. W końcu jedna z dziewczynek powiedziała
niespodziewanie: ale pamiętam o skarpetkach (!) i dodała: rano przychodziłaś nas budzić. My byłyśmy jeszcze
zaspane i nie chciało nam się wstawać, więc tylko wysuwałyśmy jedną nóżkę spod kołdry. Wtedy ty wkładałaś
nam po jednej skarpetce. (...) Tak, to pamiętam doskonale. Matka pomyślała, że słowa są tylko słowami i że
przemijają z wiatrem. Natomiast gest miłości pozostawia na zawsze niezatarty ślad. W tym tkwi klucz do wszelkiej
edukacji. Wszelkiego wpływu na ludzi. Dzieci, które są o wiele mądrzejsze niż nam się wydaje, dobrze o tym
Andrzej Modzelan (Mistrz Fide): felietony szachowe – czyli kilka słów do rodziców i opiekunów na temat tego na co
warto zwracać uwagę w zagadnieniach szachowej rywalizacji
4
wiedzą i doskonale potrafią odróżnić piękne słowa od ludzi, którzy naprawdę je kochają. A my, dorośli, jakbyśmy
nie chcieli tego widzieć. I pewnego dnia jesteśmy zaskoczeni i dziwimy się, że dzieci zapamiętały to, czego
najmniej się spodziewaliśmy”.
Tak sobie myślę, że fakt nie zrealizowania problematyki np. matowania skoczkiem i gońcem nie jest
najważniejszą rzeczą na świecie. Oczywiście, w każdym działaniu powinniśmy kierować się jakimś planem, ale
wszystkiego przewidzieć i zrealizować się po prostu nie da. Tymczasem jakże często wpadamy w typową szkolną
pułapkę pt.: „odrobić lekcje” - wykonać zadanie w obowiązującym terminie i otrzymać celującą ocenę. Zdobyć
uznanie zwierzchników - czyż to nie to samo co „szóstka” w szkole? Już od najwcześniejszych lat utwierdzają nas
w tym rodzice: „odrobiłeś lekcje?” Innymi słowy - czy jesteś do przodu? Zdałeś kolejną klasówkę? Zygmunt
Szulce w swojej kultowej książce „Końcowa gra szachowa - króle i piony” przekonuje, że „mało jest - umieć,
należy rozumieć”. Właśnie, rozumieć - czyli uczyć się mądrze, nie dla stopnia, pozycji, awansu - ale dla samej
wiedzy, zgłębiać zagadnienie dla samej jego istoty. Nie tak dawno poprosiłem swoich uczniów o przygotowanie
z książki jednej pozycji, która najbardziej przypadła im do gustu. Młody, inteligentny człowiek przedstawił bardzo
prosty i krótki przykład ataku, będący uwagą poczynioną na marginesie długiego wykładu. Szybko, sprawnie i na
temat - brawo! Tylko czy aby o to chodziło? Odwróćmy lornetkę, za przykładem Descalzo, i zobaczmy z bliska to,
co zazwyczaj stanowi odległą perspektywę - radość tworzenia, poznawanie nowych dróg i zachwyt nad wytworem
ludzkiej myśli. Patrząc z drugiej strony lornetki, inaczej patrzymy na własne dokonania, rozwijamy się, stajemy się
lepsi. Potrafimy przyznać się do błędów, nawet będąc świadomymi ich bezkarności. „Przecież nikt nie będzie
wiedział” - mówi mały chłopiec do Matta Damonda w filmie „Nazywał się Bagier Vance”, kiedy ten dotyka
przypadkowo piłeczki golfowej i traci przez to bezcenne uderzenie. „Ja będę wiedział” - odpowiada bohater, będąc
ponad doraźnie korzyści i profity, wynikające z niezasłużonego zwycięstwa.
Kończąc, nie mam nic przeciwko odrabianiu lekcji jako takich - w końcu sam nauczam w szkole - ale
pamiętajmy, że po latach, tak naprawdę, w naszych wspomnieniach i pamięci pozostają najczęściej chwile,
w których ktoś zakładał nam skarpetki.
Dekalog młodego szachisty
Ucząc dziecko grać w szachy nie sposób nie oddziaływać na nie wychowawczo, chociażby poprzez zasady
i reguły jakich sami przestrzegamy i do których przekonujemy swoich podopiecznych. Każdy uczący formułuje
w ten sposób swoisty zbiór przykazań szachowych. Nie inaczej jest również w moim przypadku...
1. LUBIĘ GRAĆ W SZACHY
Od tego prostego stwierdzenia wszystko się zaczyna. Jeżeli nie lubimy królewskiej gry, to po co w nią gramy? Ano
znajdzie się kilka odpowiedzi na tak postawione pytanie: bo lubimy zwyciężać, lubimy zdobywać medale, lubimy
wyjazdy na zawody szachowe i panującą na nich atmosferę, lubimy ten specyficzny moment w którym nasz
przeciwnik poddaje partię, czy wreszcie dlatego - bo chcą tego rodzice. Każdy z wymienionych powodów nie jest
wcale zły, jednak w moim odczuciu - niewystarczający. Szczęśliwi ludzie to tacy, którzy odczuwają radość z tego
co robią, czyli - zacytuję mistrza międzynarodowego Aleksandra Czerwońskiego - „chodzi o to, aby lubić szachy
same w sobie - a nie siebie samego w szachach”.
2. CHCĘ GRAĆ CORAZ LEPIEJ
Doskonalenie własnych umiejętności, chęć stawania coraz lepszym w dyscyplinie, której poświęcamy wiele
wolnego czasu: to naturalne i jak najbardziej pozytywne dążenia. Wręcz marnotrawstwem byłoby zaprzepaszczenie
talentu danego przez Stwórcę. „Precz sługo niegodziwy” - stwierdził Pan, kiedy po powrocie do domu otrzymał od
Andrzej Modzelan (Mistrz Fide): felietony szachowe – czyli kilka słów do rodziców i opiekunów na temat tego na co
warto zwracać uwagę w zagadnieniach szachowej rywalizacji
5
jednego ze swych poddanych ów jeden talent, jakim obdarował go przed wyjazdem. Pozostałe sługi nie zakopały
otrzymanych darów w ziemi, tylko je pomnożyły, zaskarbiając sobie wdzięczność Pana.
3. NIE BOJĘ SIĘ ŻADNEGO PRZECIWNIKA
Jakże często przegrywamy partię szachów już w „szatni”. W szatni, czyli zanim zasiądziemy do szachownicy. Nasz
przeciwnik jawi nam się w najczarniejszych barwach, a jego umiejętności paraliżują naszą wolę walki i prowadzą
do nieuchronnej porażki. Wiele lat temu miałem przyjemność być świadkiem zabawnego zdarzenia. Otóż pewien
amator królewskiej gry o rankingu 1800 - na co dzień wybitny muzyk - rozgrywał partię błyskawiczną z młodym
silnym mistrzem, który ledwie chwilę wcześniej wywalczył awans do Finałów Mistrzostw Polski seniorów. Nie
znając swojego przeciwnika, stoczył z nim pasjonujący pojedynek, i - o dziwo - zwyciężył! Kiedy po zakończonej
partii oznajmiłem uradowanemu zwycięzcy z kim miał okazję wymieniać posunięcia na szachownicy, wykrzyknął:
„co ja najlepszego narobiłem?” Wkrótce nadarzyła się okazja do rewanżu i, jak łatwo przewidzieć, rozgrywka
miała bardzo jednostronny przebieg: z jednej strony bardzo zmotywowany i urażony w swej dumie sportowej
młody mistrz, z drugiej pełen pokory i szacunku amator - partia zakończyła się już w szatni...

4. PRAGNĘ WYGRAĆ KAŻDĄ PARTIĘ, CHOĆ WIEM, ŻE WSZYSTKICH PARTII WYGRAĆ SIĘ
NIE DA

Jeżeli młody zawodnik zasiada do partii szachów z inną myślą niż zwycięstwo, to jest to bardzo groźny sygnał,
którego nie wolno lekceważyć. Jeżeli zaobserwujemy u naszego podopiecznego nadmierną ilość remisów - nawet
po walce - powinniśmy popracować nad jego cechami wolicjonalnymi. I znów przypowieść: podczas Ekstraligi
w Lubniewicach w 2005 roku czeski arcymistrz David Navara - chcąc w jasny sposób dać przeciwnikowi do
zrozumienia o swoich zamiarach, stwierdził tuż przed rozpoczęciem kolejnej partii: „Wy znajecie, szto ja budu
igrać na wyjigrysz?” („Czy wiesz, że będę walczył o zwycięstwo”) W odpowiedzi padło: „Wsie znajut!” („wszyscy
wiedzą”). David grając w tych zawodach na I szachownicy zwyciężył w pierwszych sześciu partiach,
a w pozostałych trzech - po strasznej walce - osiągnął remisy i wywalczył I miejsce na swojej „desce”.
5. NIE PROPONUJĘ I NIE PRZYJMUJĘ REMISÓW
Droga na szachowy Olimp jest stroma i naznaczona wieloma wybojami. Do tych najgroźniejszych z pewnością
zaliczają się propozycje remisowe i ich akceptacja. Zawsze powtarzam młodym graczom, że remis to połowa
porażki, choć pewnego razu jeden z nich odrzekł mi, że również i połowa zwycięstwa... Ale dość żartów –
najwybitniejsi gracze świata, jak chociażby Robert Fischer, zdecydowanie nie nadużywali wyżej wymienionych
zwrotów. Obserwując bezkompromisową postawę zawodników np. podczas turnieju o mistrzostwo świata
w Argentynie 2005, przestałem obstawiać u bukmacherów wyniki poszczególnych partii - łatwo wytypować remis
przy zachowawczej postawie graczy, trudniej odgadnąć rezultat, gdy nawet najwięksi arcymistrzowie grają serio.
6. NIE LEKCEWAŻĘ ŻADNEGO PRZECIWNIKA
Każdy z nas zna to uczucie - wszechogarniająca duma z powodu wykonania pięknego posunięcia i posiadania
wygranej partii, samozadowolenie i pewien rodzaj odprężenia. Zaczynamy przeceniać możliwości swoich figur
i jednocześnie niedoceniamy kontr szans przeciwnika. Koniec jest łatwy do przewidzenia - porażka i złość na cały
świat... Niejeden trener wbija do głowy swoim podopiecznym, że najtrudniej jest wygrać wygraną partię,
a przeciwnikowi należy się szacunek. Łatwo powiedzieć...
7. PRZYJACIOŁOM OFIAROWUJĘ NAJLEPSZĄ PARTIĘ NA JAKĄ MNIE STAĆ
Nikogo nie dziwi fakt, że dla przyjaciół nasze drzwi są zawsze otwarte, że lubimy wspólnie spędzać czas, że
obdarowujemy się drobnymi, okolicznościowymi podarkami, itp. Dlaczego więc tak trudno o podobne zachowania
podczas partii szachów? Dlaczego nie ofiarowujemy sobie wzajemnie najlepszych partii na jakie nas stać? Krótkie
remisy, uzgodnione wyniki dające korzyści materialne jednemu z grających - czyli obu „przyjaciołom”, nie należą
niestety do rzadkości. A szkoda.
Andrzej Modzelan (Mistrz Fide): felietony szachowe – czyli kilka słów do rodziców i opiekunów na temat tego na co
warto zwracać uwagę w zagadnieniach szachowej rywalizacji
6
8. SZACHY TO KRÓLEWSKA GRA, ZATEM OBOWIĄZUJĄ NAS KRÓLEWSKIE OBYCZAJE
W dawnych czasach propozycja remisowa ze strony zawodnika stojącego nieco gorzej uważana była za duży nietakt
towarzyski i była szeroko komentowana w kuluarach turniejowych sal. A jak jest dzisiaj? Cóż, jakże często młodzi
zawodnicy uczeni są taniego sprytu, sprytu - który za punkt honoru stawia sobie konieczność zdobycia punktu za
wszelką cenę - w myśl zasady: cel uświęca środki! Ja na to niezmiennie odpowiadam: a środki uświniają cel...
9. DZIĘKI SZACHOM PODRÓŻUJEMY, POZNAJEMY ŚWIAT I ZAWIERAMY PRZYJAŹNIE
Jak wiemy z doświadczenia, przyjaźnie zawierane w dzieciństwie bywają najtrwalsze i najpiękniejsze. Ktoś kiedyś
powiedział: po tylekroć jesteś człowiekiem - ilu masz przyjaciół... A co do podróży: że kształcą - nikogo chyba
przekonywać nie trzeba.
10. SZACHY UCZĄ NAS POZNAWAĆ SAMYCH SIEBIE
Poznawać samych siebie, czyli przede wszystkim - kształtować swój charakter, budować prawidłową hierarchię
wartości, wzmacniać system nerwowy, godnie znosić niepowodzenia i porażki. Jak mawiał nasz wielki rodak Józef
Piłsudski: „Być zwyciężonym a nie ulec, to zwycięstwo”.
Cztery filary szachowego mistrzostwa
A cóż to za sport – szachy? Tą i podobne opinie często można usłyszeć, i to nie tylko w środowiskach
sportowych. Jak to zatem jest z tymi szachami? Cóż, nie da się zaprzeczyć, że w królewskiej grze występuje
element rywalizacji i wysiłku – choć umysłowego – oraz wymierny efekt działań w postaci wyniku, czyli wszystko
to, z czego składa się sport.
Skoro podstawową kwestię mamy już rozstrzygniętą, zastanówmy się, jakie są filary szachowego
mistrzostwa. W moim przekonaniu mamy do czynienia z czterema komponentami. Pierwszy z nich to z pewnością
talent. Ów absolutny „słuch szachowy” – rozumiany jak najszerzej, tzn. intelekt, charakter, zdrowie, aspiracje,
ambicje, itp. Pokutuje opinia, że talent to zaledwie 10 % przyszłej kariery. Nie zgadzam się. Wbrew pozorom wielu
zdolnych ludzi nie osiąga szachowych szczytów i to nie tylko z uwagi na niewystarczający wkład pracy. Wszystkie
składowe talentu powinny występować w odpowiednich proporcjach, a z tym – jak wiemy – bywa różnie. Na swój
prywatny użytek przyjąłem, że talent to 40 % sukcesu.
Drugie tyle, w moim rozumieniu, to chęć do pracy. Właśnie – chęć! Naturalna pasja szachów, dociekanie
istoty problemów wynikających na szachownicy, zgłębianie możliwości drzemiących w figurach. To rzadki dar.
Przecież już od najwcześniejszych lat uczą nas w szkołach zupełnie inaczej. Uczą na klasówkę, sprawdzian,
egzamin, na odpowiedni dzień i godzinę, na stopień... Powszechnie wyznawana przez uczniów teoria trzech liter
„z”: zakuć, zdać, zapomnieć – zbiera niestety obfite żniwo.
Pozostałe 20% rozdzielam równomiernie pomiędzy postawę rodziców i środki materialne. O rodzicach na
łamach „Przeglądu” pisałem już kilkakrotnie. Ich rozsądne, zdrowe zainteresowanie rozwojem kariery szachowej
swojej pociechy jest nie do przecenienia. Niestety, jakże często mamy do czynienia z rodzicielami, o których
śmiało możemy powiedzieć, ze należą do KOR-u (Komitet Oszalałych Rodziców). Zapewne szanowni Czytelnicy
znają takie przypadki w swoich środowiskach.
No i jeszcze pieniądze. Napoleon zwykł mawiać, że do wygrania wojny potrzeba trzech rzeczy: pieniędzy,
pieniędzy i pieniędzy... Bez wątpienia duże możliwości finansowe sprzyjają rozwojowi kariery – specjalistyczna
opieka trenerska, dostęp do materiałów szkoleniowych i informacji, intratne turnieje szachowe – to wszystko
kosztuje, tym niemniej, brak takowych możliwości nie przekreśli prawdziwego talentu, bez reszty zaangażowanego

Andrzej Modzelan (Mistrz Fide): felietony szachowe
– czyli kilka słów do rodziców i opiekunów na temat tego na co
warto zwracać uwagę w zagadnieniach szachowej rywalizacji
7
w studiowanie szachowych arkanów. Powiadają, że kiedy uczeń jest gotów – pojawia się mistrz. Coś w tym jest,
niejeden doświadczony trener spotykając na swojej drodze „perełkę”, wesprze ją w żmudnym procesie szachowej
edukacji.
Zaznaczam, że powyższe przemyślenia mają jak najbardziej subiektywny charakter i Czytelnik może mieć
na ten temat zupełnie inne zdanie. Kończąc, zapraszam do dyskusji.
Kapcie dla rodziców
Do lamusa odeszły już czasy, kiedy to dystyngowani starsi panowie wypraszali młodych ludzi z klubów
szachowych, z uwagi na zbyt młody wiek. Szachy stały się sportem totalnym, uprawianym powszechnie i przez
coraz to młodszych adeptów. Rozprawiając zatem o królewskiej grze w aspekcie młodzieżowym, nie sposób
pominąć rozległej problematyki szachów dziecięcych, które stanowią przedsionek wielkich karier szachowych.
Przyszli koryfeusze szachownicy najczęściej zaczynali bardzo szybko i już we wczesnej młodości zyskiwali sobie
miano „cudownych dzieci”. Samuel Reshevsky - Amerykanin polskiego pochodzenia - nauczył się grać w szachy
obserwując zmagania swojego ojca i już w wieku 4 lat grał dostatecznie silnie, by wygrywać z większością
szachistów z rodzimej miejscowości - Ozorkowa. W 1917 - gdy miał 6 lat, przystąpił do rywalizacji z wieloma
polskimi mistrzami z tak znanych ośrodków, jak Łódź i Warszawa. W roku 1920 przybył wraz z rodzicami do
Nowego Jorku i tam kontynuował swoją wspaniałą szachową przygodę, odnosząc szereg wspaniałych triumfów na
szachowych arenach całego świata. Z biegiem lat, owych genialnych dzieci było coraz więcej.
O ile jednak wzmiankowana historia i jej podobne, miały zazwyczaj charakter jednostkowy, o tyle
w dzisiejszych czasach szachowych talentów doprawdy nie brakuje. W dobie wąskiej specjalizacji w różnego
rodzaju dziedzinach, nikogo nie dziwi już fakt, że 6-latki potrafią całkiem przyzwoicie „przestawiać klocki” na
szachownicy. Dzisiejsze moje spotkanie z Państwem pragnę poświęcić roli, jaką w edukacji szachowej pełnią
osoby najbliższe i najważniejsze dla każdego dziecka – mianowicie rodzicom. W czasie, gdy młody geniusz
zgłębia kolejne stopnie szachowego wtajemniczenia, mama i tata nie tylko czuwają nad potrzebami dnia
codziennego, ale również uczą się jak postępować i sprawować opiekę nad przyszłym arcymistrzem. Spokojne
dotąd życie rodzinne zmienia się nie do poznania. Jego rytm wyznaczają regularne treningi i związany z tym –
często uciążliwy – transport, starania o zakup odpowiedniej literatury szachowej, wreszcie wyjazdy na kolejne
turnieje szachowe. Przez długie lata plany urlopowe tożsame są z preliminarzem startowym swojej pociechy,
a poranne rozmowy przy śniadaniu zdominowane są problematyką debiutową, czy też rankingową. Zapewniam, to
tylko wierzchołek góry lodowej, której na imię poświęcenie dla własnego dziecka. Nie dziwmy się więc, że po tym
wszystkim rodzic chce mieć wpływ na rozwój kariery latorośli – chce i ma do tego absolutne prawo. Wielu
trenerów alergicznie odbiera jednak ingerencję rodziców w proces edukacji szachowej. I to zarówno w fazie
treningu, jak również podczas samych zawodów. Czy słusznie? Cóż – wiem, wkładam kij w mrowisko –
niejednokrotnie mają niestety rację. Rodzice, głównie z nieznajomości tematu, popełniają błędy hamujące, bądź
wręcz niweczące pięknie zapowiadającą się przyszłość szachową swoich pociech. Zatem jak powinien
zachowywać się spolegliwy rodzic? Do jakiego stopnia jego zainteresowanie omawianą materią winno sięgać?
Czego robić nie powinien? Proste pytania, na które nie łatwo jednak znaleźć równie oczywiste odpowiedzi.
Zacznijmy od początku. Zbytnia demokracja, tzn. chcesz – graj; nie chcesz – nie graj, nie prowadzi do niczego
dobrego. Dziecko powinno odczuwać żywe zainteresowanie rodzica, jego troskę, opiekę i starania w osiąganiu
coraz lepszych wyników. Niejeden mistrz olimpijski dedykował swój medal mamie – dziękując, – że wspierała go
w chwilach słabości, że ocierała łzy po niepowodzeniach, dodawała otuchy, mobilizowała do dalszej pracy
i mądrze przyjmowała sukcesy oraz osiągnięcia. No właśnie – mądrze, czyli jak? Bez nadmiernej egzaltacji,
zachowując zdrowy rozsądek, zdając sobie sprawę z tego, – że im wyżej wydźwigniemy dziecko w swoich
aspiracjach, tym ciężej przeżywać będzie porażki, które w każdym sporcie są przecież nieuniknione.
Andrzej Modzelan (Mistrz Fide): felietony szachowe – czyli kilka słów do rodziców i opiekunów na temat tego na co
warto zwracać uwagę w zagadnieniach szachowej rywalizacji
8

------------
A teraz nieco z innej beczki: relacje na linii uczeń – trener – rodzic. W początkowym okresie dziecko
powinno mieć jedną osobę prowadzącą. Pedagodzy zgodnie twierdzą, że we wczesnym wieku szkolnym
ważniejsze są więzi emocjonalne, niż wysoce profesjonalna fachowa opieka. Na nią przyjdzie czas w późniejszym
czasie. Rozwijając w dziecku potencjał kierunkowy (uzdolnienia w danej specjalności), nie można zapominać
o sferze instrumentalnej (rozwój osobowy). Stąd m.in. w klasach I–III dzieci uczy jeden nauczyciel. Być może nie
jest to zbyt odkrywcze, ale czasami warto to sobie uświadomić. Co do zachowań podczas samej gry. Wysoce
szkodliwa jest nadopiekuńczość, przejawiająca się w „wiszeniu” całą partię nad swoim milusińskim. Rozprasza
jego koncentrację, staje się pretekstem do pomówień o niesportowe zachowania, ogranicza samodzielność
i... można nabawić się żylaków. Lepiej więc udać się do pobliskiej kawiarenki, poczytać prasę, lub wybrać się np.
do kina na film, którego się jeszcze nie widziało. Po skończonej partii należy złożyć gratulacje, lub otrzeć łzy,
dopilnować aby nasz bohater zjadł obiad, a wieczorem przytulić i zgasić światło. I jeszcze jedna istotna sprawa.
Przyglądajmy się bacznie, jakie zmiany zachodzą w psychice naszego dziecka i czy są to zmiany na dobre. Tylko
i aż tyle!

------------
Niestety czasami zdarza się, że zbyt szybko osiągane sukcesy wyrządzają więcej szkody niż pożytku.
Nadmiernie podgrzewana atmosfera wokół pierwszych poważniejszych oznak talentu sprawia, że łatwo stracić
zdrowy rozsądek, a dziecko - starając się zaspokoić ambicję rodzica i trenera - przeżywa nadmierny stres, a sama
gra w szachy przestaje sprawiać mu dotychczasową przyjemność.
Reasumując, rodzic ma prawo i obowiązek czuwać nad rozwojem kariery swojego dziecka, ale powinien to
czynić w sposób mądry i taktowny. Ma prawo przebywać na sali turniejowej, choć niekoniecznie powinien
wchodzić pomiędzy stoliki – dziecku w wieku wczesnoszkolnym częstokroć niezbędny jest widok, czy też
świadomość obecności najbliższej mu osoby. O patologiach typu podpowiadania nie będę nawet pisał, są śmieszne
i krzywdzące. Uff! Sporo tego.
Kończąc, winien jestem Państwu genezę tytułu powyższej rozprawy. Otóż podczas wykładu z pedagogiki
opiekuńczo – wychowawczej dr Barbary Kromolickiej zapadła mi w pamięć następująca opowieść: w jednym
z przedszkoli panowało obiegowe przekonanie, że rola rodzica sprowadza się do przebrania pociechy w szatni
i zrobieniu „pa, pa”. Dopiero zdecydowana interwencja mam i tatusiów sprawiła, że wychowawczyni zawiesiła
wielki bambosz z napisem „kapcie dla rodziców”. Zarówno przed, jak i po całym zajściu rodzice nie mieli zamiaru
naprzykrzać się swoim widokiem paniom wychowawczyniom i samym dzieciom, – co nie oznacza, że nie mają do
tego prawa.

Epilog: nic o nas bez nas

Autorem jest Andrzej Modzelan: pedagog, absolwent Uniwersytetu Szczecińskiego, nauczyciel szachów w SP 13
w Gorzowie Wielkopolskim. Ponadto członek drużyny KSz STILON Gorzów Wielkopolski (wielokrotny mistrz Polski)
oraz posiadacz tytułu Mistrza FIDE. Wychowawca i trener wielu pokoleń gorzowskich szachistów, m.in. Kamila
Draguna. Członek Komisji Młodzieżowej Polskiego Związku Szachowego, który był jej przewodniczącym w latach
2004-2008. Organizator i sędzia wielu imprez szachowych jak też wykładowca na wielu kursach instruktorskich.
W roku 2004 wydał książkę Twoje dziecko gra w szachy, czyli co każdy rodzic wiedzieć powinien o królewskiej
grze. W czerwcu 2011 roku planuje kolejne jej wydanie (zmienione i poszerzone), zapewniając że sporo nowych
treści również może okazać się przydatnych. Autor zaprasza do odwiedzenia stron: AGENCJA 64 PLUS
[link widoczny dla zalogowanych] oraz SZACHOWE NUTY [link widoczny dla zalogowanych]

-------------------

wladek

-------

-- To mozna zobaczyc na stronie [link widoczny dla zalogowanych]

Autor : Laimons MANGALIS

Mat w 2 posunieciach --- #2 ---- 1. Se5!

Rozwiazanie

1. Se5! grozi --- 2. Hxd6 -- mat
1. ... Kd5 --- 2. Gc4 -- mat
1. ... Ke7 --- 2. We8 -- mat
1. ... Ke5 --- 2. Gxf3 -- mat
1. ... Sf7 ---- 2. Sxf8 -- mat
1. ... Se4 ---- 2. Gc4 --- mat
1. ... Sb7 ---- 2. Sg5 --- mat

-------------
Fantastico!!
-------------------
Urok Szachow! nawet w dwuchodowkach.
----

wladek

---
Kombinacje

Poznaj gre forsowna.

Rozwiąż, nim zaczniesz czytać Szacharnię
(zaczyna ten, kto jest na dole)
polecam młodzieży.
-----------

Biale matuja w 7 posunieciach -- 7#

Rozwiazanie

1. f6! -- grozi - 2. fxg7 - mat

1. f6 -- Gxd5
2. We8+- Gg8
3. f7 ---- Sxf7
4. Sxf7 - mat --- diagram- 2
-------

1. f6! -- Sf7
2. Sxf7+- Kg8
3. Sh6+ - Kf8
4. Wf7+ - Ke8
5. Gxc6+ bxc6
6. f6xg7 - Wb8
7. g8=Wieza - mat --- diagram -- 3

Dwie siatki matowe ---> 4. Sxf7- mat --- --- 7. g8=W! - mat

2_3

Diagram -- 2 -- 1. f6 - grozi - 2. f6xg7 mat -- -- diagram -- 3 ----- 7. g8=Wieza - mat
2. We8+ - Gg8 - 3. f7- Sxf7 - 4. Sxf7# --- ----- Rozwiazanie - patrz wyzej

Napisanie rozwiazania szachowego tylko t/z Chinszczyzna -- ma niestety
malo spolnego z edukacja , a propagandowo prawie zero przekazu szachowego.
W Polsce tak pokazujemy szachy... czyzby nasi trenerzy nigdy nie uczyli sie poznawania Szachow?
---

Matowanie na -- Diagramie

3 - P1175766
Autor : Werner Speckmann
Westfälische Landeszeitung 1937
-----------

Biale matuja w 4 posunieciach -- #4

Rozwiazanie

------------

Mat po 4 posunieciach --- 4. Kf7 - mat

Jeden ze sposobow edukacji szachowej i reklamy szachow....
Polecam to Polskim Trenerom i szkoleniowcom.
-

wladek

-
Szkolenie wirtualne -- dla wszystkich - instruktorow szachowych

Autor : [link widoczny dla zalogowanych] --- pomocnik Wladek
-------

6

Biale
matuja w 6 posunieciach -- #6 -- -- 1. Se3+- Kg1 - 2. Se2+ - Kh2 - 3. Gg3 - Kh3

Rozwiązanie

1. Se3!+ - Kg1 - 2. Se2+ - Kh2 -- 3. Gg3+ - Kh3 ---- Diagram -- 6 -- maly diagram

4. Sf5! -- grozi -- 5. Sf4 mat
4. ... Kg2 -- 5. Kd3! -- tempo ----------- Diagram -- 5

1. Se3 - Ke1 - 2. Se2 - Kh2 - 3. Gg3+ - Kh3 - 4. Sf5 - Kg2 - 5. Kd3! -- diagram -- 5

5. ... Kf1 --- 6. Se3 - mat --- diagram ---- 4
5. ... Kf3 --- 6. Sh4 - mat --- diagram ---- 2
5. ... Kh3 -- 6. Sf4 -- mat --- diagram ---- 3

_3

---- 5. Kd3! - Kf3 - 6. Sh4 - mat ---- ---- 5. Kd3! - Kh3 - 6. Sf4 - mat

4_5

--------- Diagram --- 4 ------------ --- -------- ---- Diagram -- 5
---- 5. Kd3! - Kf1 - 6. Se3 - mat

Trzy posuniecia sa forsowne -- 1. Se3 - 2. Se2 - Gg3 - Kh3 -- diagram -- 6
Posuniecie z grozba --- 4. Sf5! -- grozi --- 5. Sf4 mat

Po - 4. ... Kg2 - nastepuje ciekawe posuniecie - 5. Kd3!! --- diagram -- 5

Na zakonczenie -- siatki matowe - 6. Se3 - mat -- 6. Sh4 - mat -- 6. Sf4 - mat
---
Zadanie pokazane w detalach -- moze brakuje diagramu po posunieciu -- 4. Sf5

Zalecam trenowanie w szachach od nauki matowania
, dlatego ze umiejetnosc matowania zawsze jest przydatna...

---

wladek

--
Matowanie na diagramie

--- Pomocnki --
Czarne pomagaja w zamatowaniu swojego Krola -- h#3

Rozwiazanie

1. ... Kd3+
2. We2 - Kxe2
3. Ke5 - Kxd1 - mat --- diagram -- 2

-

-- Diagram -- 2
Bialy krol gra -- Wieza _e1 -- matuje - 3. Ke5 - Kxd1 - mat

Jest to pomocnik 2 i pol posuniecia -- H#2.5
Lub inaczej -- H#3 --- 0. 1.

Kazdy sedzia szachowy ma obowiazek poznac maty pomocnicze
By rozumial kiedy mozna zamatowac w szachach.
Z tym problemem rozumienia szachow -- ma wiekszosc sedziow w Polsce.
Ktorzy nie rozumieja , ze dwa skoczki na szachownicy potrafia zamatowac.
Co dziwnego -- nawet jak jest jeden skoczek bialy i jeden czarny
, to rowniez moze powstac mat na szachownicy.
Dla problemistow to jest proste , ale dla Polskich Sedziow nalezy pokazywac
na diagramach szachowych, by Oni zapamietali pozycje szachowe.
Edukacje szachowe nalezy prowadzi wszedzie , tam gdzie sa szachisci.
To powinno byc obowiazkiem Polskiego Zwiazku Szachowego.
Czy Nasi Dzialacze szachowi to kiedys Zrozumieja ja mam nadzieje ze za 50 lat jest szansa ze zrozumeja.
---